Wat is dyslexie? Dit is onze visie

Geen stoornis maar een vorm van neurodiversiteit

In Nederland stamt de officiële definitie van dyslexie alweer uit 2016. Opgesteld door Stichting Dyslexie Nederland (SDN). Volgens deze definitie is dyslexie een stoornis die 'behandeld' moet worden. Dat Impuls & Woortblind een bredere kijk heeft op dyslexie is niets nieuws. Volgens ons is dyslexie een vorm van neurodiversiteit (of neurodivergentie). Een manier van denken, informatie verwerken en leren die in onze geletterde samenleving problemen met lezen en/of schrijven geeft. Maar die ook samengaat met bepaalde sterke kanten.

Onze visie goes international

Maar we hebben onze visie nu ook maar eens in het Engels verwoord. De aanleiding is best bijzonder: de IDA (International Dyslexia Association) vond het tijd haar definitie uit 2002 (!) te updaten. Ze formuleerden niet alleen een update van de definitie, maar stelden die ook open voor commentaar. Tot 2 september 2025 was commentaar mogelijk en die kans hebben wij benut. Zo dragen we in elk geval internationaal ons steentje bij aan een bredere kijk op wat dyslexie is en hoe je hier het beste mee kunt omgaan. Hieronder lees je onze visie als reactie op de aanpassing van de IDA-definitie. Voor het gemak even vertaald vanuit het Engels:

Als Impuls & Woortblind waarderen we de herziene IDA-definitie vanwege de multifactoriale benadering, het internationale perspectief, de erkenning van comorbiditeit, en de nadruk op vroege identificatie en interventie. Deze elementen weerspiegelen een solide wetenschappelijke basis en verbeteren eerdere, nauwere definities.

Tegelijkertijd zien we vanuit ons Nederlandse perspectief kansen om de definitie inclusiever te maken en beter af te stemmen op moderne opvattingen over verschillen in manieren van leren:

Neurodiversiteit en sterke punten:

• De definitie blijft grotendeels probleemgericht. Het opnemen van sterke punten en potentieel, zoals creatief denken, visueel-ruimtelijke vaardigheden en innovatieve probleemoplossing, zou een evenwichtiger en versterkend beeld geven
• Expliciete verwijzing naar neurodiversiteit zou dyslexie positioneren als een natuurlijke variatie in leren, stigma verminderen en bredere sociale acceptatie bevorderen.

Comorbiditeit - ADHD en autisme:

Hoewel vaak samengaande neurodivergenties als ADHD en autisme worden genoemd, is de link naar ADHD en autisme oppervlakkig. Het benadrukken van de genetische en neurobiologische overlap zou de wetenschappelijke basis versterken en geïntegreerde diagnostische en interventiebenaderingen ondersteunen. Door deze aspecten te integreren, zou de IDA-definitie verder kunnen gaan dan een puur op tekortkomingen gerichte benadering naar een meer inclusieve, genuanceerde en sociaal relevante definitie.

We raden aan dat toekomstige revisies deze inzichten weerspiegelen, zodat de definitie zowel wetenschappelijk robuust als in lijn met hedendaagse opvattingen over leer- en ontwikkelingsdiversiteit is.

Hoog tijd voor een Nederlandse update

Het is mooi dat een grote internationale organisatie als de IDA wat breder kijkt naar dyslexie. Zo is er ook expliciet oog voor de psychosociale gevolgen, iets wat in onze SDN-definitie én de daaruit voortvloeiende (vergoede) dyslexiebehandeling ver te zoeken is. De SDN-definitie is wat ons betreft inmiddels echt hopeloos achterhaald en nodig aan een vergelijkbare herziening toe. Temeer omdat (vergoede) diagnostiek en behandeling ook op deze definitie gebaseerd zijn. Daarmee doen we dagelijks vele kinderen met dyslexie te kort.

Onze oproep aan de SDN: ga aan de slag met een moderner antwoord op de vraag 'Wat is dyslexie'. Wij denken graag mee in jullie commentaarronde!

Lees ook ons artikel Wat is dyslexie als je meer over dit thema wil weten.